جک پنوماتیک
جک پنوماتیک یا سیلندر پنوماتیک
جک پنوماتیک برای جابجایی و بلند کردن و یا فشار دادن و سایر کاربردها مورد استفاده قرار می گیرد.
جک ها و سیلندر های پنوماتیک اخرین مرحله از یک مدار پنوماتیکی هستند تا به وسیله آن عملکرد فیزیکی ایجاد شود.
یکی از پرکاربردترین تجهیزات در اتوماسیون صنعتی سیلندر پنوماتیک است. با ترکیب انواع جک میتوان حرکات مختلف مورد نیاز را برای سیستم بوجود آورد. سیلندر پنوماتیک در مقایسه با هیدرولیک سرعت بالایی دارند، این جک ها با ورود هوای فشرده به پشت سیلندر باعث حرکت سیلندر و حرکت شفت می شود.
جک های بادی بسته به کاربرد در انواع و اندازه و کورس حرکتی مختلف موجود هستند که در ادامه به آن می پردازیم.
کورس جک بادی
کورس جک به مقدار فاصله بیرون آمدن شفت از نقطه اولیه گفته می شود که در جک پنوماتیک از واحد میلیمتر استفاده می شود.
بر روی سیلندر های بادی معمولا یک پلاک است که مشخصلات سیلندر بر روی آن نوشته شده است.
آسان ترین راه برای بدست آوردن کورس مراجعه به آن پلاک است.
در ابتدای کد یک یا چند حرف انگلیسی وجود دارد که نوع سیلندر را مشخص می کند.
سپس یک عدد نوشته شده که مربوط به قطر سیلندر است و پس از آن “X” یا “.” است و رقم پس آن مربوط به کورس جک می شود.
برای محاسبه کورس جک نیوماتیک نیازی به محاسبات سنگین نیست.
کافیست طول حالت باز سیلندر را از طول حالت بسته آن کم کنیم به این منظور کورس جک بدست می آید.
انواع جک پنوماتیک
- سیلندر پنوماتیک تک کاره یا یک طرفه
- سیلندر پنوماتیک دو کاره یا دو طرفه
جک یک طرفه پنوماتیک
این جک پنوماتیک دارای یک ورودی هوا است. در این نوع باز شدن جک توسط هوای فشرده انجام می گیرد و برگشت به حالت اولیه جک یا بسته شدن توسط فنر موجود داخل جک انجام می شود.
پس جک در هنگام بسته شدن نیرویی برای انجام کاری ندارد بر همین اساس جک تک کاره گفته می شود.
مشخصات عمومی جک یک طرفه پنوماتیک
- برگشت به حالت اول بدون نیاز به نیرو
- مصرف کمتر هوای فشرده
- کورس حرکتی محدود بدلیل وجود فنر
- خرابی زودتر بدلیل خرابی فنر
- قدرت کمتر بدلیل مقاومت فنر برای باز شدن جک
- مناسب برای عملیات پرس و فشار
- کنترول چک توسط شیر های 3 به 2
جک دو طرفه پنوماتیک
در این نوع باز و بسته شدن جک توسط نیروی پنوماتیک انجام می شود بنابرین جک در هر دو عمل دارای نیروی کافی برای انجام کار در هر دو حالت است. در سیلندر پنوماتیک دو طرفه دو ورودی هوا وجود دارد؛ یکی در پشت سیلندر و دیگری در جلوی سیلندر با ورود هوا به پشت سیلندر شفت جک باز می شود برای برگشت باید هوای پشت سیلندر آزاد شود و سپس هوای فشرده به سمت جلوی سیلندر هدایت شود تا شفت بسته شود.
خصوصیات عمومی جک پنوماتیک دو طرفه
- قابلیت کنترل سرعت حرکت توسط فلو کنترول ها
- سادگی ساختمان شیر
- عمر بیشتر
- کنترول توسط شیر 5 به 3
- کورس حرکتی بیشتر
انواع جک پنوماتیک موجود در بازار
جک چهار میل یا چهار گوش
این جک های بصورت چهار ضلعی هستند و معمولا اجزای آن توسط چهار عدد میله محکم می شوند.
جک قلمی یا گرد
جک قلمی از پرکاربردترین نوع جک است و شکل گرد و قلمی دارد و قیمت آن مناسبتر از انواع دیگر است.
جک کامپکت
ساختار این نوع جک خاص بوده و خیلی فشرده و کوچک هستند.
جک کتابی
این نوع جک مسطح بوده و معمولا دارای دو شفت یا بیشتر می باشند.
جک رادلس بدون شفت
این جک پنوماتیک شفت ندارد و توانایی ایجاد حرکت خطی را بر روی بدنه خود دارد.
سیلندر دو طرفه تاندم
جک تاندم از دو سیلندر دو طرفه تشکیل گردیده که این دو سیلندر در یک واحد بهم متصل شده اند. به این ترتیب و با در نظر گرفتن این که همزمان نیروی هوای فشرده بر روی دو پیستون وارد می شود، نیروی ایجاد شده حدودا دو برابر می شود . این نوع جک بادی برای کاربردهایی مناسب است که به نیروی زیادی نیاز است ولی امکان افزایش قطر سیلندر محدودیت وجود دارد.
سیلندر پنوماتیک با شفت دوطرفه
طرفین این جک دارای شفت است و بعلت وجود ، دو یاتاقان شفت پیستون دارای کاربرد بیشتری می باشد. نیرو در دو جهت حرکت یکسان می باشد . شفت پیستون می تواند توخالی باشد که به این ترتیب توانایی هدایت واسطه های متنوعی مانند هوای فشرده را داشته باشد. همچنین اتصال به خلاء نیز امکان پذیر خواهد بود.
سیلندرهای چند موضعی
سیلندر چند موقعیتی از دو یا چند سیلندر دو طرفه ساخته شده است که بهم متصل می باشند و با ورود هوا به هر قسمت سیلندر شروع به حرکت می کند. هنگامیکه از دو سیلندر با طول کورسهای متفاوت استفاده شده باشد، چهار موقعیت قابل دسترسی خواهد بود.
شیر برقی مناسب برای جک دو طرفه
شیر برقی مناسب برای سیلندر های دو طرفه شامل موارد زیر هستند :
برای این سیلندر ها از شیر ۵/۲ یا شیر ۵/۳ استفاده می شود.
اگر فقط رفت و برگشت مد نظر باشد شیر ۵/۲ استفاده می شود.
اگر در وسط بخواهند جک توقف داشته باشد از شیر ۵/۳ استفاده می شود.
سیستم ضربه گیر در سیلندر
در هنگام کار کردن یک جک پنوماتیک باید سرعت بیستون قبل از پایان کورس کاهش یابد این کار باعث می‌شود تا از تصادف ضرب خوردگی قطعات جوگیری شود.
در صورتی که این کار به درستی انجام نشود نه تنها خود جک پنوماتیک دچار صدمه و آسیب خواهد شد بلکه ممکن است یک ماشین پنوماتیکی نیز بر اثر ضربه های وارد آمده دچار آسیب و صدمه گردد بنابراین باید این که برای صدمات برای سیلندر و ماشین به وجود نیاید جک پنوماتیک بزرگ و استاندارد در دو سمت سرپوش سیلندر به سیستم ضربه گیر مجهز می‌شوند.
در شرایطی که جرمهای بزرگ باید توسط سیلندر جا به جا شوند، در جهت جلوگیری از ضربه های ناگهانی صدمه زا، از سیلندرهای با ضربه گیر استفاده می شود. قبل از رسیدن به انتهای کورس، یک ضربه گیر جریان هوای خروجی را مسدود می کند و به جای آن یک دهانه کوچک و معمولا قابل تنظیم برای خروجی باز خواهد بود اگر این دهانه بسیار کوچک در نظر گرفته شده باشد، به دلیل انسداد هوا، سیلندر نمی تواند به موقعیت انتهایی برسد.
در هنگام وجود نیروهای بسیار بزرگ و شتابهای زیاد ، باید از تعدیل کننده های خارجی مانند جاذب های شوک برای کمک به کاهش سرعت بار استفاده نمود. برای رسیدن به کاهش سرعت مناسب ، موارد زیر باید رعایت شود.
ابتدا پیچ تنظیم باید تا انتها بسته شود و سپس به آرامی باز شود تا به مقدار بهینه کاهش سرعت دست پیدا کنید.
نگهداری و مراقبت از جک بادی
یکی از عوامل مهم در طول عمر جک بادی تمیز بودن هوای فشرده شده در سیستم است.
هوای فشرده شده باید تمیز و بدون ذرات معلق و رطوبت باشد.
سپس به فشار دلخواه برسد و چرب شود تا عمر اورینگ و پکینگ های جک و شیر برقی ها افزایش یابد. پس نباید هوای فشرده مستقیم وارد جک شود چون دارای رطوبت و کثیفی است و باید از فیلتر و رطوبت گیر رد شود سپس در فشار مورد نیاز تنظیم و روغن کاری شود؛ به مجموعه ای که عملیات فوق را انجام می دهد واحد مراقبت می گویند.
سپس هوای مناسب توسط شیر به پشت سیلندر منتقل شده و سیلندر جابجا می شود.
خرید جک پنوماتیک
مهمترین ملاک خرید جک اندازه محل نصب و کورس حرکتی مورد نیاز شما است. اگر جک قبلی خراب شده باشد با برداشتن اطلاعات آن به راحتی می توانید جک خود را خریده و نصب کنید.
زمانی که می خواهید سیلندر پنوماتیک را خریداری کنید حتما به قطر میله پیستون و کورس پیستون و ضربه گیری در نقاط انتهایی دقت کنید.
همچنین برای مشاوره و خرید می توانید با ما تماس بگیرید.